Insuline is het hormoon dat door je lichaam wordt ingezet om je bloedsuikerspiegel stabiel te houden. Iedereen kent het wel, je staat ’s morgens op en voelt je prima. Vervolgens ontbijt je met een wit broodje met hagelslag, of wat fruit. En daarna begint de ellende. Je bent moe en futloos, hebt nog steeds honger en dat irritante stemmetje in je hoofd blijft de hele dag doorzeuren over snoep en koek. Door onze westerse leefstijl ontstaat er in veel gevallen een disbalans, waardoor dit proces verstoord raakt en er bijvoorbeeld insulineresistentie, of erger nog, diabetes type 2 ontstaat. Denk jij dat jouw insulinehormoon uit balans is? Lees hier dan alle in’s en out’s van insuline.
Wat is de functie van insuline?
Iedereen kent het woord insuline wel, maar wat doet insuline nu eigenlijk? Insuline zorgt ervoor, of beter gezegd zou ervoor moeten zorgen, dat de bloedsuikerspiegel in balans blijft. Insuline wordt gemaakt in de alvleesklier en zorgt ervoor dat bloedsuiker opgeslagen kan worden in onze cellen. Hierdoor blijft de bloedsuikerspiegel stabiel, voel jij je prettig en heb je lekker veel energie. Daarnaast is insuline ook betrokken bij vetopslag en het aanmaken van spieren.
Insuline en glucagon
Insuline is samen met glucagon verantwoordelijk voor het stabiel houden van onze bloedsuikerspiegel. Deze worden beide aangemaakt in onze alvleesklier. Zij zijn hierbij tegenstrijdig, insuline verlaagt de bloedsuikerspiegel en glucagon verhoogt deze juist. Het is een ingewikkeld proces, dus laten we proberen het simpel te houden. Jij eet een broodje, dit wordt in je lichaam omgezet in glucose. Glucose stimuleert het lichaam om insuline aan te maken. Deze geeft op zijn beurt weer de opdracht aan onze cellen om de glucose op te nemen, zodat de bloedsuikerspiegel weer daalt. Makkelijk he? Nee, precies. Want bij veel van ons gaat het hier mis. Door onze slechte eetstijl, verpesten wij de insuline afgifte en onze gevoeligheid hiervoor. Dit resulteert erin dat de glucose wordt omgezet in vet, terwijl we juist willen dat het wordt omgezet in energie.
De functies op een rijtje
Hierboven is al even benoemd wat insuline nu precies doet. Hier nog even in het kort het rijtje van functies van insuline:
- Verlagen van je bloedsuiker.
- Opslaan van vet.
- In stand houden van spiermassa.
- Bevorderen van spiergroei.
- Bevordert de aanmaak van testosteron. Bij te veel aanmaak hiervan kan het zijn dat je geen eisprong meer krijgt (PCOS).
Insuline uit balans?
Zoals eerder al beschreven heeft de maatschappij van tegenwoordig een negatief effect op de aanmaak van insuline. Onze leefstijl is in veel gevallen zo slecht dat de aanmaak van insuline wordt verstoord. Het gaat hierbij niet alleen over voeding, maar ook stress (cortisol), slechte darmwerking, en weinig beweging hebben effect op de aanmaak van insuline. Onze hoge inname van suikers, koolhydraten en alcohol staan in groot contrast met wat wij als mens vanuit de oertijd gewend zijn te eten. In de tijd van de jager-verzamelaars at je namelijk gewoon wat er groeide, of wat voor dier er langsliep/zwom. De keuze die wij in deze tijd hebben in de supermarkten, maakt de keuze voor gezond eten des te moeilijker. Om over de marketingcampagnes voor frisdrank, snoep en fastfood nog maar niet te spreken.
Insulineresistentie (hoge bloedsuiker)
Wanneer je lang genoeg je dagelijkse portie nutriënten bij de Mac vandaan haalt, en er dus een slechte leefwijze op nahoudt, zal dit uiteindelijk resulteren in insulineresistentie. Je bent dan ongevoelig geworden voor insuline. Hierdoor is er een relatief tekort aan insuline in je lichaam. Hierdoor wordt glucose niet voldoende je cellen binnengehaald en zet je lever dit niet om naar energie, maar naar onverzadigd vet. Wanneer dit vet in je bloedbaan zit, activeert het je immuunsysteem. Je lichaam herkent dit vet namelijk niet en denk dat dit een gevaarlijke bacterie is. Dit scenario speelt zich vooral af bij hoge inname van koolhydraten.
Glycemische index
Om je insuline in balans te houden is het van belang goed te kijken naar wat je eet. Misschien heb je wel eens van de glycemische index van voedingsmiddelen gehoord? Dit zegt iets over de mate waarin het voedingsmiddel effect heeft op je bloedsuikerspiegel. Hoe hoger de glycemische index, hoe sneller het effect op de bloedsuikerspiegel. Het zal geen hogere wiskunde voor je zijn dat bijvoorbeeld snoep een hoge glycemische index heeft en dus een nadelig effect op onze bloedsuikerspiegel. Je kunt dus altijd het beste kiezen voor eten met een lage glycemische index. Kies je (te) vaak voor slecht eten, zal je insulinepeil te vaak té hoog pieken naar waarden die toxisch zijn. Je bent jezelf nu dus eigenlijk aan het vergiftigen. Als je dit voor langere termijn doet kan dit bijvoorbeeld tot gevolg hebben dat je lever vervet.
Diabetes type 2
Koppig als we zijn luisteren we lang niet altijd naar de signalen die ons lichaam afgeeft. Dus als we vervolgens lekker doorgaan met onze wekelijkse bezoekjes aan de Mac, Starbucks, KFC en de koektrommel van oma, lopen we simpelweg de kans dat dit uitmondt in diabetes. Wist je dat diabetes type 2 vooral een leefstijlziekte is? En die laten we liever aan ons voorbijgaan, right? Juist, dus kom met je kont van de bank en doe iets aan die leefstijl!
Klachten bij insulineresistentie
Een slecht voedingspatroon kan dus leiden tot insulineresistentie. Je kunt insulineresistentie herkennen aan de volgende klachten:
- Vermoeidheid, vaak na het eten
- Vaak moeten plassen
- Toename van gewicht
- Ontstekingen
- Problemen met je geheugen en/of concentratie
- Veel dorst
Lage bloedsuiker
Een lage, of snel dalende bloedsuiker dient zich aan als jouw lichaam niet genoeg insuline aanmaakt. Dit wordt ook wel hypoglykemie genoemd. Je herkent het aan de volgende symptomen:
- Stemmingswisselingen
- Vermoeidheid
- Zin in zoet
- Hartkloppingen
- Problemen met je concentratie en geheugen
- Duizeligheid
- Angst en nervositeit
- Depressie
- Hoofdpijn
Hoe breng ik insuline weer in balans?
Het zal je na het lezen van deze pagina niet verbazen dat de oplossing in je leefstijl ligt. Zoals je hebt kunnen lezen hebben voeding, beweging en stress een grote invloed op je insulinehormoon. Wil je zelf aan de slag om de balans hier weer terug te brengen, ga dan aan de slag met de volgende punten:
- Ontspan, zorg voor minder stress.
- Beweeg, en een uurtje sporten per week als je de hele dag zit is niet genoeg!
- Krachttraining
- Eet de juiste voeding, eet zoveel mogelijk zoals onze oerouders dat ook deden.
- Probeer af te vallen als je te zwaar bent. Bij het eten van de juiste onbewerkte voeding en vermindering (schrappen die hap) van snelle koolhydraten zal dit een logisch gevolg zijn.
- Ondersteun je lever met de juiste voeding, of wanneer nodig met een goed supplement