Stress kan voor of tegen je werken. Sommige van ons gaan heel lekker op een beetje stress en presteren beter. Terwijl anderen onder dezelfde hoeveelheid stress bezwijken. Dit heeft allemaal te maken met je erfelijkheid, je hormoonbalans en hoe jij met dingen omgaat te maken. Als je stress hebt maak je cortisol aan, bij langdurige stress maak je blijvend veel cortisol aan. Maar bij echt langdurige stress kan deze ook uitgeput raken. Dat laatste laten we voor nu even links liggen, maar we gaan het hebben over een hoog cortisol gehalte en wat dat nu eigenlijk precies met je doet. 

In het kort: stresshormoon

Cortisol is verantwoordelijk voor de besturing van het hunkeren naar eten, je spijsvertering, bloeddruk, beweging, slaap-waak ritme en je vermogen om met stress om te gaan. Dit hormoon wordt voor het grootste gedeelte aangemaakt in je bijnieren. Evolutionair gezien stelde cortisol je in staat om in leven te blijven. Bij gevaar schoot dit hormoon omhoog, je bloedsuiker ook omhoog en daardoor kwam er weer energie in je spieren vrij om te vechten of te vluchten. Ook je bloeddruk vliegt omhoog bij een stoot cortisol, zodat er zuurstof naar je hersenen gaat en je helder na kunt denken. 

Stress

Stress hoort bij het leven en cortisol dus ook. Wat ze ook beweren, niemand op deze hele aardkloot is vrij van stress. Wel kan de één er beter mee omgaan dan de ander en hebben sommigen gewoon iets betere genen om stress te kunnen handelen. Wist je bijvoorbeeld dat als jouw moeder tijdens de zwangerschap heeft blootgestaan aan heel veel stress, jij hier waarschijnlijk een stuk minder goed mee om kunt gaan? Wel zijn er dan natuurlijk allerlei manieren waardoor je kan leren hier anders mee te dealen. Ook ontstekingen in bijvoorbeeld je darmen zijn stress voor je lichaam, in deze situatie zal er dus ook extra van het stresshormoon worden aangemaakt. To the point: we hebben cortisol nodig, maar we hebben het ook nodig dat hij weer naar normale waarden daalt als het stressmoment voorbij is. En precies daar gaat het mis. Om allerlei redenen staan we tegenwoordig continue aan en ervaren hiervan zoveel stress dat ons cortisolgehalte niet meer terug daalt. En dan begint de ellende van te hoog cortisol. 

Continue te hoog cortisol 

Als alle systemen goed werken, geeft cortisol op een gegeven moment weer een seintje aan je systeem dat het werk is gedaan en dat er niet meer cortisol nodig is. Alleen als de (gevoelsmatige) stress blijft aanhouden en cortisol het hierdoor te druk heeft om dit tegenseintje te geven is het gevolg dus een continu overschot aan cortisol. Doordat je bijnieren de hele tijd keihard aan het werk zijn om alle cortisol aan te maken, zullen deze uitgeput raken. Dan is er sprake van een bijnieruitputting, je accu is leeg, je bent kapot. Je bent letterlijk burned-out. Dit is het moment waarop je lichaam dus ook te weinig cortisol aan gaat maken, met alle gevolgen van dien. 

Symptomen 

Als je constant wordt blootgesteld aan een hoog cortisolgehalte krijg je klachten, laat daar geen twijfel over bestaan. Herken jij jezelf in 5 of meer van onderstaande klachten? Dan is de kans groot dat jij te veel cortisol aanmaakt. 

• Constant gehaast gevoel 
• Eczeem of andere huidproblemen 
• Geen goede nachtrust
• Moeite met in slaap vallen 
• Minder goed herstel van blessures 
• Moeite met s ‘avonds ontspannen 
• Onregelmatige menstruatie 
• Verminderde vruchtbaarheid 
• Slecht geheugen 
• Concentratie problemen, snel afgeleid zijn 
• Kort lontje hebben 
• Suikerverslaving 
• Toegenomen buikomvang 
• Hoge bloeddruk 
• Brandend maagzuur 

Cortisol verlagen 

Als jij denkt dat je te veel cortisol aanmaakt is dit het moment om met jezelf aan de slag te gaan. Pak je dit niet aan en ga je op deze manier door kan dit echt vervelende gevolgen hebben. Eerder benoemde ik de bijnieruitputting en burn-out al, maar dit doorgaande proces kan veel meer gevolgen hebben. Denk bijvoorbeeld aan verstoorde darmen/maag, slechte vertering, geen opname meer van voedingsstoffen, achteruitgaan immuunsysteem en hierdoor verhoogde kans op allerlei ziektes en infecties, diabetes 2 en ga zo nog maar even door. Ik denk dat de boodschap is aangekomen, dus hier komen de tips:

1. Minder cafeïne (dit geeft je cortisol een boost).
2. Minder met alcohol. 
3. Eet je groenten. 
4. Vitamine B1, B5, B6, C en tyrosine zijn belangrijk bij dit proces. 
5. De leukste: eet pure chocola. 
6. Beweeg, maar niet tot je erbij neervalt. 
7. Mediteer. Ademhaling brengt rust in je systeem. 
8. Yoga. 
9. Laat je eens masseren. 
10. Heb een orgasme. Oxytocine verlaagt het cortisolniveau. 

Dit zijn stappen die je zelf kunt nemen om je leefstijl te verbeteren. As we all know: dit is makkelijker gezegd dan gedaan. Kun jij wel een duwtje in je rug gebruiken? Plan dan een consult via het contactformulier, dan herstellen we samen de balans.